Alphabet Inc, yani Google’ın en büyük parçalarından birisi olduğu ABD merkezli teknoloji devinin başı, uzun süredir rekabet davaları ile dertte. Dünyanın en çok kullanılan işletim sistemi Android ile “haksız rekabet” koşulları yarattığı, telefon üreticileri üzerinde baskı kurduğu iddiaları bütün bu davaların temelini oluşturuyor.
Şirketin Android yüklü cihazlarda Gmail, YouTube, Play Store gibi kendi uygulamalarını önyüklü olarak sunması nedeniyle tüketiciği seçeneksiz bıraktığı, diğer şirketlerin de bu durumdan negatif etkilendiği düşünülüyor. 2018’de Avrupa’da haksız rekabet nedeni ile 5,1 milyar dolarlık cezaya çarptırılan Google, Aralık 2019’da Türkiye’de benzer bir süreci yaşamıştı. Hatta Google, Türkiye’de de aynı nedenle günlük ceza yemeye başlamış, Rekabet Kurumu da Şubat ayında 98 milyon TL ceza uygulamıştı. Şimdi benzer, ancak çok daha büyük çaplı bir soruşturma Çin’de başlıyor.
2019’da Huawei’nin yaptığı öneri ile harekete geçen Çin Devlet Konseyi, soruşturma çalışmalarına başladı:
Reuters’a göre akıbeti Ekim ayında kesinleşecek soruşturmanun en büyük etmeni ABD ve Çin ilişkileri olacak. Hatırlarsanız iki ülke arasında uzun zamandır süregelen ticari savaşlar, teknoloji dünyasına da sıçramış ve ABD, Huawei ürün ve hizmetlerini, 5G teknolojilerini ülke çapında kullanmamaya karar vermişti. Google soruşturması ile birlikte şimdi de Çin’in benzer bir hamleye hazırlandığı söylenebilir.
Özellikle ABD Başkanı Trump’ın gizlilik endişeleri nedeniyle Çinli teknoloji şirketlerine karşı uyguladığı sert yaptırımlar, soruşturmada önemli bir yer tutacak. Huawei dışında TikTok’un sahibi olan Çin merkezli ByteDance, işlemci üreticisi SMIC, ABD’nin yaptırımlarından global çapta zarar gören şirketler arasında yer alıyor.
Çin’in soruşturması, ticaret savaşlarında yeni bir dönem başlatabilir:
Ticaret savaşlarında ABD hükümetinin kontrolü altında hareket eden Google, Huawei cihazlarına kendi uygulama ve hizmetlerini sunmama kararı almıştı. Huawei, bu aşamanın ardından kendi mobil servisi olan HMS üzerinde çalışmaya başlamış, Google’a rakip olabilmek için HarmonyOS adında yeni nesil bir işletim sistemi üzerinde çalışmaya koyulmuştu.
Çin’in bu soruşturma konusunda elini güçlendiren en önemli detay ise Huawei’nin Google desteği kesinlince mağdur duruma düşmesi. Şirket her ne kadar kendi ekosistemleri üzerinde çalışmaya devam etse de Google’ın milyarlarca insan tarafından kullanılan uygulamaları olmayınca sürdürülebilirlik sorunları yaşamaya başladı.
