İnternet ortamında birçok türde kötü amaçlı yazılım (malware) bulunuyor. Bu yazılımlar bazen kullanıcının kişisel bilgilerini ele geçirmek için bazen de bilgisayar ve mobil cihazların işlevlerini bozmak için kullanılabiliyor. İnternette virüsün nereden gelebileceği bazen çok net olsa da arada bir yapılan dikkatsizlikler sonucunda bilgisayarlar ve akıllı telefonlar malware ve bunun gibi yazılımlarla dolabiliyor.
Peki kötü amaçlı yazılım, ya da diğer adı ile vürüs veya malware temizleme nasıl yapılır? Sizler için hem mobil platformda hem de bilgisayarlarda malware yazılımı nasıl temizlenir onu göstereceğiz.
Kötü amaçlı yazılım (Malware) temizleme işlemi nasıl yapılır?
- Bilgisayar için:
- Adım #1: Bilgisayarınızı yeniden başlatın ve güvenli moda giriş yapın,
- Adım #2: Virüs taraması yapmadan önce geçici dosyaları silin,
- Adım #3: Malware tarama ve temizleme aracı indirin,
- Adım #4: İndirdiğiniz program ile arama yapın ve bulunan tehditleri silin,
- Adım #5: Tarayıcı ayarlarınızı kontrol edin,
- Adım #6: Malware silinmediyse son ve en net çözüm olarak format atın,
- Android için:
- Adım #1: Telefonu kapatın,
- Adım #2: Telefonu güvenli / acil modda yeniden başlatın,
- Adım #3: Ayarlar kısmına gidin ve malware yüklü uygulamayı bulun,
- Adım #4: Zararlı ve şüpheli tüm uygulamaları bulun ve hepsini silin.
Malware temizleme işlemleri – PC:
Bilgisayarınızı yeniden başlatın ve güvenli moda giriş yapın:
Bilgisayarınıza malware gibi kötü amaçlı yazılımlar bulaştıysa yapmanız gereken şeylerden ilki bilgisayarı güvenli modda yeniden başlatmaktır. Güvenli mod, temel olarak sorun giderme adımlarının başında gelir. Bu modda bilgisayarı yeniden başlattığınızda yalnızca temel dosya ve sürücüler başlatılır, yani Windows’u en temel ve ham hali ile çalıştırırsınız. Windows 10 işletim sisteminde güvenli mod nasıl açılır buraya giderek öğrenebilirsiniz.
Virüs taraması yapmadan önce geçici dosyaları silin:
Güvenli moda geçtikten sonra aklınıza ilk olarak virüs taraması yapmak gelebilir ancak bunu yapmadan önce temporary, yani geçici dosyaları silmek daha mantıklı olacaktır. Bu şekilde daha sonra yapacağınız virüs taraması daha hızlı gerçekleşecek ve malware yazılımları daha kolay bulunacaktır. Hatta belki de kötü amaçlı yazılım bu geçici dosyalardan birine bulaştığı için bazen kötü amaçlı yazılımı bile elinizle silmiş olabilirsiniz.
Geçici dosyaları silmek için Windows 10’da bulunan disk temizleme programını kullanabilirsiniz. Arama kısmına Disk Temizleme yazıp Enter’a bastıktan sonra açılan pencerede istediğiniz sürücüyü seçerek geçici ve kullanılmayan dosyaları seçerek silinmesini sağlayabilirsiniz.
Malware tarama ve temizleme araçları indirin:
Önceki adımları tamamladıktan sonra artık malware temizleme araçlarına göz atmaya başlayabilirsiniz. Çoğu zaman malware temizleme araçları ile arama yapmak, malware tarzı kötü yazılımların silinmesi için yeterli olabiliyor ancak bunun için bilgisayarınızda bulunan antivirüs programlarından farklı uygulamalar kullanmanız gerekiyor.
Eğer halihazırda bir antivirüs programına sahipseniz ve performans kaybı gibi belirtiler gözlemliyorsanız, antivirüs programınız bilgisayarınıza giren malware yazılımını fark etmekte başarısız olmuş demektir. Windows Defender ise malware bulma ve temizleme konusunda yetersiz kalıyor. Dolayısıyla farklı bir malware tarama aracı indirmek ve bu araç ile tarama yapmak her zaman çok daha iyi sonuç verecektir.
MalwareBytes, malware yazılımından müzdarip olan birçok kişinin fazlasıyla beğendiği bir temizleme aracı. En popüler malware arama ve temizleme aracı olan Malwarebytes, ücretsiz olarak indirilebiliyor ve hızlı bir şekilde malware yazılımını bilgisayarınızdan temizlemenize imkan veriyor. Eğer daha önce herhangi bir malware temizleme aracı indirmediyseniz, MalwareBytes işinizi fazlasıyla görecektir.
İndirdiğiniz program ile arama yapın ve bulunan tehditleri silin:
Aklınıza yatan malware tarama ve temizleme aracını indirdikten sonra programı yönetici olarak çalıştırıp arama yapmaya başlayabilirsiniz. Arama tahmini olarak 5 ila 10 dakika arası sürebilir. Daha detaylı aramalarda bu süre biraz daha artış gösterebiliyor. Arama bittikten sonra karşınıza şüpheli ve zararlı yazılımların bulunduğu bir ekran çıkacak. Bu ekranda bulunan tüm dosyaları seçerek sildikten sonra bir sonraki adıma geçebilirsiniz.
Tarayıcı ayarlarınızı kontrol edin:
Malware bulaşması bilgisayarınızdaki birçok dosyaya zarar verebilir. Bunlar Windows sistem dosyalarından farklı ayar dosyalarına kadar değişkenlik gösterebilir. En yaygın malware uygulamalarından biri de tarayıcı ayarlarını değiştirmektir. Tarayıcının ana sayfasını değiştiren malware uygulamaları, yazılımı yeniden bilgisayardaki dosyalara yükleyebilmek için büyük tehdit oluşturur.
Malware temizleme programları ile yapılan arama işlemi sonucunda genellikle tüm tehditler giderilir ancak ayarları kontrol etmekte fayda var. Bunu yapmak için tarayıcının ayarlar kısmına gidin ve anasayfa ile bağlantı ayarlarını kontrol edin. Hepsini varsayılana döndürerek karşınıza rastgele çıkan anlamsız reklamlardan, arama sorunlarından ve malware tehdidinden kurtulabilirsiniz.
Malware silinmediyse son ve en net çözüm olarak format atın:
Eğer yukarıda tek tek uyguladığınız adımlardan sonra hala performans düşüşleri veya daha farklı malware belirtileri gözlemliyorsanız, geriye kalan son ve en net çözüm bilgisayarınıza format atmak ve Windows’u yeniden yüklemektir. Bunu yaparken tüm dosyalarınız silineceği için sizin için önemli olan dosyaları yedekleyebilir ve harici bir diskte tutabilirsiniz. Bunu da yaptıktan sonra Malware tehdidinden kurtulmuş olacaksınız.
Malware temizleme işlemleri – Android:
Sorunu bulana kadar telefonu tamamen kapatın:
Akıllı telefonunuzun bir malware yazılım tarafından saldırıya uğradığından emin olduğunuz zaman telefonu tamamen kapatın. Telefonu kapatmak elbette malware yazılımının verdiği zararı telafi etmeyi sağlamayacak ancak problemin daha kötü hale gelmesini engelleyecek. Telefonu kapatmak aynı zamanda problemin kaynağını düşünmenize ve araştırma yapmanız için size zaman kazandıracak.
Telefonu kapattıktan sonra cihazınıza en son hangi uygulamaları yüklediğinizi, malware belirtilerinin ne zamandan itibaren görüldüğünü düşünebilirsiniz. Eğer bu aşamada şüpheli bir uygulama aklınıza geldiyse telefonu açarak bir sonraki adıma geçebilirsiniz.
Telefonu güvenli / acil modda yeniden başlatın:
Telefonu güvenli modda yeniden başlatmak, kötü amaçlı yazılımların çalışmasını ve telefona daha çok zarar vermesini engeller. Çoğu akıllı telefonda güvenli modu çalıştırmak için güç tuşuna birkaç saniye boyunca basılı tuttuktan sonra açılan kapatma menüsündeki kapatma seçeneğine birkaç saniye basılı tutmalısınız. Daha sonra karşınıza çıkacak olan güç seçenekleri menüsünden güvenli mod tuşuna basarak güvenli modu açabilirsiniz. Eğer sizin telefon modelinizde böyle olmuyorsa internet aracılığıyla güvenli moda nasıl geçeceğinizi öğrenebilirsiniz.
Ayarlar kısmına gidin ve malware yüklü uygulamayı bulun:
Android akıllı telefonunuzda Ayarlar kısmına gidin. Ayarlar kısmında bulunan listede aşağı doğru inin ve Uygulamalar kısmına giriş yapın. Bu listede genellikle cihazda bulunan bütün uygulamalar görünür. Bütün uygulamalara göz atın ve şüpheli gördüğünüz uygulamaların hepsini bir kenara yazın.
Zararlı ve şüpheli yazılımları bulun ve hepsini silin:
Listede şüpheli gördüğünüz uygulamaların üzerine tıklayın. Açılan pencerede genellikle Kaldır, Zorla Durdur ve Kapat gibi seçenekler bulunuyor. Burada seçeceğiniz şey tahmin edebileceğiniz üzere Kaldır seçeneği. Şüpheli uygulamaları sildikten sonra büyük ihtimalle akıllı telefonunuzdaki malware tehdidini yok etmiş olursunuz. Eğer problemler hala devam ediyorsa telefonunuzu sıfırlayabilirsiniz.
Bilgisayar ve Android akıllı telefonlar için malware temizleme nasıl yapılır sorusuna cevap verdiğimiz rehberimizin sonuna gelmiş bulunuyoruz. Bu işlemleri tamamladıktan sonra cihazlarınıza bir daha malware yazılımı bulaşmaması için antivirüs programları yükleyebilirsiniz. Bunun gibi rehberlerimizin devamı gelecek, kaçırmamak için bizleri takipte kalın.