Farklı alanlarda yapay zekânın sektörel kullanımı giderek yaygınlaşıyor. Bugün bile pek çok fabrika tam otomasyon ya da yarı otomasyon sistemleriyle yani ya insansız ya da az insanlı olarak çalışıyor. Belki de bu gidişle distopik bilim kurgu filmleri haklı çıkacak ve yapay zekâ işimizi elimizden alacak. Bugün bile istihdam kapasitesinin daraldığını düşünürsek yapay zekâ tehlikesi hakkında bu tip düşünceler son derece normal.

Otomasyon sistemlerinin bir gün yerinizi alıp almayacağını merak ediyorsanızü size cevabı verecek bir internet sitesi var. İş alanınızı ve mesleğinizi seçtikten sonra işinizin yapay zekâ tarafından ele geçirilme ihtimalini görebiliyorsunuz. NPR internet sitesi tarafından 2015 yılında geliştirilen bu aracın ölçü standartları, günümüz şartları ile çok fazla uyuşmayabilir. Ancak konu hakkında fikir edinmek için oldukça yeterli.

Yapay zekânın işinizi ele geçirme ihtimalini hesaplayan site: 

Elbette Ele geçirme kavramı işin biraz abartılı yönü. Bunun yerine şu an sahip olduğunuz işin, bir gün insansız olarak tam otomasyon sistemiyle yürütülme ihtimali diyebiliriz. Araç 2015 yılında geliştirildiği için günümüz ve gelecek paradigmaları ile yüzde yüz uyuşma sağlayamayabiliyor.

Yapay zekâ sistemlerinin her geçen gün biraz daha geliştiğini düşünürsek, site üzerinde gördüğünüz ele geçirme yüzdelerinin biraz daha yüksek olması gerektiğini düşünebilirsiniz. Sonuçta artık resim yapan, müzik üreten, roman yazan yapay zekâlardan bile bahsetmek mümkün.

Siteyi nasıl kullanabilirsiniz?

  • Adım #1: Buradan NPR internet sitesindeki aracı açın.
  • Adım #2: İlk açılır menüden sektörünüzü seçin.
  • Adım #3: İkinci menüden mesleğinizi seçin.
    • Mesleğinizi bulamıyorsanız en yakın seçeneği tercih edin.
  • Adım #4: Çıkan yüzde oranı mesleğinizin otomasyona evrilme ihtimalini gösteriyor.

Sitedeki aracın sunduğu otomasyona evrilme ihtimalinin ne zaman gerçekleşeceği elbette tam olarak bilinmiyor. Her gün değişen şartlara göre sunulan yüzde oranı artabilir ya da azalabilir. Aynı şekilde gün gün yaklaşırken, bir anda uzak bir ihtimale de dönüşebilir.

Diğer önemli bir nokta da ihtimal yüzdesinin altında bulunan grafiklerdir. Sitede bulunan grafikler aslında sistemin işinizin yapay zekâ tarafından ele geçirilme ihtimalini nasıl hesapladığını gösteriyor. Belirli kriterler çerçevesinde hesaplanan meslekler, özelliklerine göre bazen daha kolay ya da daha zor bir şekilde otomasyona evrilebiliyorlar.

Grafiklerde turuncu olarak gösterilen sütun, sizin seçmiş olduğunuz meslek. İlk grafik akıllı çözümler kriterine göre, ikinci grafik kişisel yardım kriterine göre, üçüncü grafik alan kaplama kriterine göre, dördüncü grafik ise yüz yüze görüşme kriterine göre söz konusu mesleğin otomasyona evrilme ihtimalini gösteriyor. 

Asla otomasyona evrilemeyecek bazı meslekler insanlarla yüz yüze iletişim gerektiren, kişisel bir ofis ortamı gerektiren, anlık ve insanı çözüm gerektiren, yalnızca insani bir takım yetenekler gerektiren mesleklerdir. Bazıları ise basit bir algoritma sonucu hiçbir insana ihtiyaç duymayan tam otomasyon sistemlerine evrilebilirler.

Sitede sorgulayabileceğiniz sektörler ve meslekler:

  • Architecture and Engineering: Mimarlık ve Mühendislik
    • Haritacılık ve Fotogrametristlik (Cartographers and Photogrammetrists)
    • Elektrik ve Elektronik Ressamlığı (Electrical and Electronics Drafters)
    • Mimari ve İnşaat Ressamlığı (Architectural and Civil Drafters)
    • Bilgisayar Donanım Mühendisliği (Computer Hardware Engineers)
    • Petrol Mühendisliği (Petroleum Engineers)
    • Maden ve Jeoloji Mühendisliği (Mining and Geological Engineers Including Mining Safety Engineers)
    • Elektrik Mühendisliği (Electrical Engineers)
    • Nükleer Mühendisliği (Nuclear Engineers)
    • Peyzaj Mimarlığı (Landscape Architects)
    • Biyomedikal Mühendisliği (Biomedical Engineers)
    • İnşaat Mühendisliği (Civil Engineers)
    • Mimarlık (Architects)
    • Uzay Mühendisliği (Aerospace Engineers)
    • Kimya Mühendisliği (Chemical Engineers)
    • Makine Mühendisliği (Mechanical Engineers)
  • Art, Design, Entertainment, Sports and Media: Sanat, Tasarım, Eğlence Spor ve Medya
    • Hakemlik (Umpires and Referees)
    • Teknik Yazarlık (Technical Writers)
    • Tercümanlık ve Çevirmenlik (Interpreters and Translators)
    • Oyunculuk (Actors)
    • Atletler ve Sporcular (Athletes and Sports Competitors)
    • Halkla İlişkiler Uzmanlığı (Public Relations Specialists)
    • Dansçılık (Dancers)
    • Muhabirlik (Reporters and Correspondents)
    • Radyo Spikerliği (Radio Announcers)
    • Grafik Tasarımcılık (Graphic Designers)
    • Müzisyenlik ve Şarkıcılık (Musicians and Singers)
    • Editörlük (Editors)
    • Ressamlık, Heykeltraşlık ve İllüstratörlük (Fine Artists Including Painters, Sculptors and Illustrators)
    • Yazarlık (Writers and Authors)
    • Ticari ve Endüstriyel Tasarımcılık (Commercial and Industrial Designers)
    • El Sanatları Sanatçılığı (Craft Artists)
    • Sanat Yönetmenliği (Art Directors)
    • İç Mimarlık (Interior Designers)
    • Yapımcılık ve Yönetmenlik (Producers and Directors)
    • Fotoğrafçılık (Photographers)
    • Moda Tasarımcılığı (Fashion Designers)
    • Müzik Yapımcılığı ve Bestecilik (Music Directors and Composers)
    • Multimedya Sanatçılığı ve Animatörlük (Multimedia Artists and Animators)
    • Sergi Tasarımcılığı (Set and Exhibit Designers)
    • Kareograflık (Choreographers)
  • Building, Grounds Cleaning Maintenance: İnşaat, Bina Temizliği ve Bakımı
    • Hizmetçilik ve Ev Temizliği (Maids and Housekeeping Cleaners)
    • Kapıcılık ve Güvenlik Elemanlığı (Janitors and Custodians)
  • Business and Financial Operations: İşletme ve Finansal İşlemler
    • Vergi Uzmanlığı (Tax Preparers)
    • Kredi Uzmanlığı (Loan Officers)
    • Kredi Analistliği (Credit Analysts)
    • Bütçe Analistliği (Budget Analysts)
    • Muhasebecilik ve Denetçilik (Accountants and Auditors)
    • Pazar Araştırması Analistliği (Market Research Analysts)
    • Finansal Temsilcilik (Agents)
    • Finansal Analistlik (Financial Analysts)
    • Mali Müfettişlik (Financial Examiners)
    • Kredi Danışmanlığı (Credit Counselors)
  • Community and Social Services: Toplum ve Sosyal Hizmetler
    • Evlilik ve Aile Terapistliği (Marriage and Family Therapists)
    • Din Adamlığı (Clergy)
    • Ruh Sağlığı, Madde Bağımlılığı ve Sosyal Hizmet Görevliliği (Mental Health and Substance Abuse Social Workers)
  • Computer and Mathematical: Bilgisayar ve Matematiksel Alanlar
    • Bilgisayar Programcılığı (Computer Programmers)
    • İstatistikçilik (Statisticians)
    • Sigorta Uzmanlığı (Actuaries)
    • Bilgi Güvenliği Analistliği, Web Geliştiriciliği ve Bilgisayar Ağı Mimarlığı (Information Security Analysts, Web Developers and Computer Network Architects)
    • Yazılım Sistemi Geliştiriciliği (Software Developers Systems Software)
    • Matematikçilik (Mathematicians)
    • Yazılım Geliştirici Uygulamacılığı (Software Developers Applications)
    • Yöneylem Araştırması Analistliği (Operations Research Analysts)
    • Veritabanı Yöneticiliği (Database Administrators)
    • Bilgisayar Sistemleri Analistliği (Computer Systems Analysts)
  • Construction and Extraction: İnşaat ve Çıkarma
    • Çatı Tamirciliği (Roofers)
    • Ray Döşeme Bakım ve Ekipman Operatörlüğü (Rail-Track Laying and Maintenance Equipment Operators)
    • Karayolu Bakım İşçiliği (Highway Maintenance Workers)
    • Duvar Ustalığı (Brickmasons and Blockmasons)
    • Marangozluk (Carpenters)
    • İnşaat ve Yapı Müfettişliği (Construction and Building Inspectors)
    • Maden ve Kanal Açma Makinesi Operatörlüğü (Mine Cutting and Channeling Machine Operators)
    • Elektrikçilik (Electricians)
  • Education, Training and Library: Eğitim, Öğretim ve Kütüphane
    • Arşivcilik (Archivists)
    • Kütüphanecilik (Librarians)
    • Eğitmen Asistanlığı (Teaching Assistants)
    • Ortaokul Öğretmenliği (Middle School Teachers)
    • Üniversite Profesörlüğü (College Professors)
    • Özel Eğitim Öğretmenliği (Special Education Teachers Middle School)
    • Lise Öğretmenliği (High School Teachers)
    • Okul Öncesi Öğretmenliği (Preschool Teachers)
    • Küratörlük (Curators)
    • İlkokul Öğretmenliği (Elementary School Teachers)
  • Food Preparation and Serving Related: Yemek Hazırlama ve Servis
    • Restoran Aşçılığı (Restaurant Cooks)
    • Garsonluk (Waiters and Waitresses)
    • Kafeterya Aşçılığı (Cafeteria Cooks)
    • Barmenlik (Bartenders)
    • Özel Aşçılık (Personal Chefs)
    • Baş Aşçılık (Head Chefs)
  • Healthcare Practitioners and Technical: Sağlık Hizmetleri
    • Hekim Asistanlığı (Physician Assistants)
    • Optometri Uzmanlığı (Optometrists)
    • Veterinerlik (Veterinarians)
    • Masörlük (Chiropractors)
    • Ortodonti Uzmanlığı (Orthodontists)
    • Fizyoterapi Uzmanlığı (Physical Therapists)
    • Eczacılık (Pharmacists)
    • Ayak Hastalıkları Uzmanlığı (Podiatrists)
    • Diş Hekimliği (Dentists)
    • Hekimlik ve Cerrahlık (Physicians and Surgeons)
    • Diyetisyenlik ve Beslenme Uzmanlığı (Dietitians and Nutritionists)
    • Ağız ve Diş Cerrahisi Uzmanlığı (Oral and Maxillofacial Surgeons)
    • Mesleki Terapistlik (Occupational Therapists)
  • Healthcare Support: Sağlık Destek Hizmetleri
    • Masaj Terapistliği (Massage Therapists)
    • Evde Sağlık Yardımcılığı (Home Health Aides)
  • İnstallation, Maintenance and Repair: Kurulum, Bakım ve Onarım
    • Motosiklet Mekanik Uzmanlığı (Motorcycle Mechanics)
    • Ev Aletleri Tamirciliği (Home Appliance Repairers)
    • Uçak Mekaniği ve Servis Teknisyenliği (Aircraft Mechanics and Service Technicians)
    • Ticari Dalgıçlık (Commercial Divers)
  • Legal: Hukuk
    • Avukat Asistanlığı (Paralegals and Legal Assistants)
    • Mahkeme Muhabirliği (Court Reporters)
    • Hukuk Katipliği (Judicial Law Clerks)
    • Hakimlik (Judges)
    • Avukatlık (Lawyers)
  • Life, Physical and Social Science: Yaşam, Doğal ve Sosyal Bilimler 
    • Tarihçilik (Historians)
    • Ekonomistlik (Economists)
    • Coğrafyacılık (Geographers)
    • Anket Araştırmacılığı (Survey Researchers)
    • Epidemiyoloji Uzmanlığı (Epidemiologists)
    • Kimyagerlik (Chemists)
    • Hayvan Bilimciliği (Animal Scientists)
    • Sosyoloji Uzmanlığı (Sociologists)
    • Astronomi Uzmanlığı (Astronomers)
    • Sosyal Bilimler ve İlgili Alanlar (Social Scientists and Related Workers All Other)
    • Siyaset Bilimi Uzmanlığı (Political Scientists)
    • Malzeme Bilimi Uzmanlığı (Materials Scientists)
    • Koruma Bilimi Uzmanlığı (Conservation Scientists)
    • Mikrobiyoloji Uzmanlığı (Microbiologists)
    • Adli Tıp Teknisyenliği (Forensic Science Technicians)
    • Ormancılık (Foresters)
    • Antropoloji ve Arkeoloji Uzmanlığı (Anthropologists and Archeologists)
    • Klinik Danışmanlık ve Okul Psikologluğu (Clinical Counseling and School Psychologists)
    • Medikal Bilim Uzmanlığı (Medical Scientists)
  • Management: Yönetim
    • İnşaat Yöneticiliği (Construction Managers)
    • Finans Yöneticiliği (Financial Managers)
    • Bilgisayar ve Bilgi Sistemleri Yöneticiliği (Computer and Information Systems Managers)
    • Doğa Bilimleri Yöneticiliği (Natural Sciences Managers)
    • Başkan Yöneticilik (Chief Executives)
    • Tıp ve Sağlık Hizmetleri Yöneticiliği (Medical and Health Services Managers)
    • Toplum ve Sosyal Hizmetler Yöneticiliği (Social and Community Service Managers)
    • Eğitim Yöneticiliği (Education Administrators)
  • Office and Administrative Support: Ofis ve İdari Destek
    • Veznedarlık (Tellers)
    • Tedarik Memurluğu (Procurement Clerks)
    • Hukuki Sekreterlik (Legal Secretaries)
    • Muhasebecilik (Bookkeepers)
    • Posta Hizmet Memurluğu (Postal Service Clerks)
    • Fatura ve Hesap Uzmanlığı (Bill and Account Collectors)
    • Yazı Katipliği (Correspondence Clerks)
    • Tıbbi Sekreterlik (Medical Secretaries)
    • Posta Dağıtıcılığı (Mail Carriers)
  • Personal Care and Service: Kişisel Bakım ve Servis
    • Manikür ve Pedikürcülük (Manicurists and Pedicurists)
    • Tur Rehberliği (Tour Guides and Escorts)
    • Berberlik (Barbers)
    • Kişisel Bakım Yardımcılığı (Personal Care Aide)
    • Cenaze Görevlisi (Funeral Attendants)
    • Kapıcılık (Concierges)
    • Fitness ve Aerobik Eğitmenliği (Fitness Trainers and Aerobics Instructors)
    • Çocuk Bakım Uzmanlığı (Childcare Workers)
    • Makyaj Sanatçılığı (Makeup Artists)
  • Production: Üretim
    • Zamanlama Cihaz ve Birleştiricileri Ayarlamacılığı (Timing Device Assemblers and Adjusters)
    • Paketleme ve Dolum Makinesi Operatörlüğü (Packaging and Filling Machine Operators and Tenders)
    • Metal ve Plastik Tezgah Operatörlüğü (Milling and Planing Machine Setters Operators and Tenders Metal and Plastic)
    • Taşlama ve Parlatma İşçiliği (Grinding and Polishing Workers Hand)
    • Değerli Taş ve Metal İşçiliği (Jewelers and Precious Stone and Metal Workers)
    • Elektrik ve Elektronik Ekipman Montajcılığı (Electrical and Electronic Equipment Assemblers)
    • Kasaplık (Butchers and Meat Cutters)
    • Soğutma ve Dondurma Operatörlüğü (Cooling and Freezing Equipment Operators)
    • Marangozluk (Cabinetmakers and Bench Carpenters)
    • Fırıncılık (Bakers)
    • Makinistlik (Machinists)
    • Metal İmalat ve Montajcılığı (Structural Metal Fabricators and Fitters)
    • Döşemecilik (Upholsterers)
  • Protective Service: Koruma Hizmetleri
    • Geçiş Muhafızlığı (Crossing Guards)
    • İcra Memurluğu (Bailiffs)
    • Dedektiflik (Detectives and Criminal Investigators)
    • Polislik (Police and Sheriff’s Patrol Officers)
  • Sales and Related: Satış ve Pazarlama
    • Telemarket (Telemarketers)
    • Moda Mankenliği (Fashion Models)
    • Kasiyerlik (Cashiers)
    • Satış Görevlisi (Retail Salespersons)
    • Sigorta Acenteciliği (Insurance Sales Agents)
    • Reklam Satış Temsilciliği (Advertising Sales Agents)
    • Perakende Satış Yöneticiliği (Retail Managers)
    • Seyahat Acenteciliği (Travel Agents)
    • Menkul Kıymetler ve Finansal Hizmet Satış Temsilciliği (Securities Commodities and Financial Services Sales Agents)
  • Transportation and Material Moving: Ulaşım ve Taşıma 
    • Şoförlük (Driver/Sales Workers)
    • Çöp Toplayıcılığı (Garbage Collectors)
    • Taksi Şoförlüğü (Taxi Drivers and Chauffeurs)
    • Otobüs Şoförlüğü (Bus Driver)
    • Metro ve Tramvay Operatörlüğü (Subway and Streetcar Operators)
    • Ağır Araç Şoförlüğü (Heavy and Tractor-Trailer Truck Drivers)
    • Ticari Pilotluk (Commercial Pilots)
    • Uçuş Görevlileri (Flight Attendants)
    • Ambulans Şoförlüğü (Ambulance Drivers)
    • Hava Trafik Kontrolörlüğü (Air Traffic Controllers)

Sizin için yapay zekânın bir gün işinizi ele geçirip geçirmeme olasılığını hesaplayan internet sitesini ve nasıl kullanacağınızı anlattık. Sitedeki araç size hangi oranı gösterirse göstersin yine de tam otomasyona geçmek için önümüzde uzun bir sürenin daha olacağı tahmin ediliyor.