Apple, 13 Ekim’de düzenlemiş olduğu Hi, Speed etkinliğinde yılın en çok beklenen akıllı telefon ailesi iPhone 12’yi tanıttı. İki farklı segmentte gelen iPhone 12 ailesinin başlangıç modelleri iPhone 12 mini ve standart iPhone 12 olarak belirlendi. Üst segment olan modeller, tıpkı geçtiğimiz yıl olduğu gibi “Pro” takısı ile karşımıza çıktı. iPhone 12 Pro ve Pro Max’in en önemli farklarından birisi ise arka kameraya dahil edilen LIDAR sensörü oldu.

LIDAR sensörü, daha önce tanıtılan iPad Pro 2020 tabletinde ilk kez karşımıza çıkmıştı. Çevreyi ve nesneleri algılayıp telefonun hafızasında 3 boyutlu olarak modelleyebilen LIDAR sensöreri, aslında bilimsel çalışmalarda yıllardır kullanılan bir teknoloji. Örneğin arkeologlar, yağmur ormanlarının üzerinden LIDAR kameralarıa sahip drone uçuşları gerçekleştirip, ormanların altında hizli antik kentleri açığa çıkartabiliyorlar. iPhone 12 Pro’larda yer alan sensör bu kadar gelişmiş olmasa da önemli işlevleri var.

LiDAR nedir?

Açılımı Light Detection and Ranging olan LiDAR, 3 boyutlu lazer tanıma tekniğiyle çalışan bir teknolojidir. 1960’lı yıllardan beri çeşitli sektörlerde kullanılan bu sensör, başlarda askeri amaçlı olarak erişilmesi zor bölgelerin haritalarını çıkarmada kullanıldı. Ardından son yıllarda otonom arabaların çevrelerini ve yayaları algılaması için kullanıldı. LIDAR’in bir diğer gündelik kullanım alanı da akıllı süpürgeler oldu. Bu sensör sayesinde evin 3 boyutlu dijital kopyasını çıkaran süpürgeler, yolunu daha kolay bulabiliyorlar.

Aslında LiDAR’ın çalışma mantığı oldukça basit. İnsan gözünün göremediği lazer ışınları yayan bu sensör, çevresel etmenlerin tanımlanmasını ve etraftaki nesneler ile kaynak arasındaki mesafenin tespit edilmesini sağlıyor. LiDAR’ın yarasaların yön bulmak için kullandığı sonar radar sistemiyle bir nevi aynı mantıkta çalıştığını söyleyebiliriz.

Teknoloji geliştikçe bu sistemin kullanılabileceği alanlar artmaya devam ediyor. Yavaş yavaş GPS sistemleri ve tabletler gibi daha küçük cihazlarda da kullanılmaya başlanan LiDAR, son olarak karşımıza Apple iPhone 12 Max Pro telefonun kamerasında karşımıza çıktı ve akıllı telefonlarda da kendisine yer edindi.

Tüm LiDAR sensörleri aynı mı?

Farklı amaçlar için kullanılan LiDAR sensörlerin yapısı, elbette birbirinden farklılık gösteriyor. Büyük bir alanın ve küçük bir odanın haritasını çıkaracak LiDAR sensörlerin aynı olmasını beklemek zaten yanlış olur. Boyutlar ve ışık güçleri, kullanım alanlarına göre değişim gösteriyor.

Yakın zamana kadar kullanılan LiDAR sensörlerin çoğu, bir radar çanağı şeklindeydi ve etrafı hareket ederek tarayarak 3 boyutlu haritalar çıkarıyordu. Böyle büyüklükte bir şeyin mobil cihazlarda kullanılması hiç uygun olmayacağından, LiDAR sensörler daha küçük ve hareket etmeyen bir sistem olarak yeniden tasarlandı, elektronik cihazlarla arabalara, akıllı ev aletlerine ve telefonlara yerleştirilmeye başlandı.

Apple’ın iPhone 12 Pro modellerinde kullandığı LiDAR’ın diğerlerinden farkı ne?

Daha önce üst segment telefonlarda kullanılan ToF yani Time of Flight sensörlerine aşinaydık. Bu sensör, yaymış olduğu kızılötesi ışıklarla etraftaki nesneleri algılayıp mesafe ölçümü yapabiliyordu. Bu sayede büyük kameralara sahip telefonlar hem sahne derinliğini ölçebiliyor hem de fotoğraflarda bokeh efekti yaratabiliyordu.

Apple, iPhone Pro Max ve iPad Pro 2020’de kullanılan LiDAR Sensör teknolojisinin bu işi bir tık öteye götüreceği dünden belliydi. Bunun başlıca sebeplerinden birisi de Apple’a göre, artık telefonlarda adam akıllı bir tarayıcı teknolojisine ihtiyaç duyulması. Bu nedenle kızılötesi teknolojisinin geride bırakılıp artık lazer ışınlarının kullanılması sağlandı. 

Bulunduğu ortamın farklı bölgelerine farklı lazer ışınları yayan Apple LiDAR sensör, 5 metre gibi uzun bir menzile sahip ve “oklüzyon mantığıyla” çalıştığı için ağaç gibi büyük nesnelerin ardındaki nesneleri de algılayabilme özelliğiyle de ön plana çıkıyor.

Apple, daha önce aynı sensöre yer verdiği iPad Pro 2020 lansmanında, LiDAR verilerinin klasik kameradan verilerileri birleştirildiğini söyledi. Böylece cihazlar, çevrenin daha ayrıntılı bir şekilde analiz edilmesi için işlemciler ve algoritmalarla verileri anlamlandırıyor. Yani kusursuz bir çevre görünümü için LiDAR sensör tek başına çalışmıyor, cihazın sahip olduğu diğer donanımlar ve yazılımlar da birlikte iş görüyor. İşte burada artrılmış gerçeklik devreye giriyor

LiDAR sensör ile iPhone 12’de neler yapılabilir?

LiDAR sensör iPad Pro 2020’de en iyi performansı oda büyüklüğündeki genişlikler için sunuyor. Peki bu teknoloji sayesinde iPhone 12 Pro Max telefonlarda ne yapabiliriz? LiDAR sensör teknolojisinin mobil cihazlarda yeni yeni kullanılmaya başlandığını söylemiştik. Bu yüzden de bu teknolojiden beklentilerimiz çok büyük olmamalı.

Şu anda LiDAR sensör ile yapılacak en iyi şeylerin arasında artırılmış gerçekliğe dayanan oyunlar ve alışveriş uygulamaları bulunuyor. Apple, iPhone 12 Pro Max piyasaya sürüldükten sonra bu yılın sonlarına doğru LiDAR sensör ile uyumlu çalışacak birkaç uygulamanın önizlemesini gösterdi.

LiDAR sensör sayesinde artırılmış gerçekliğe dayalı oyunlar artacak:

iOS, iPadOS ve MacOS’a özel sunulan en ilgiç oyun Hot Lava milyonlarca oyuncuya sahip. Gerçek hayattaki yerden yüksek oyununun dijital bir versiyonu olan Hot Lava, LIDAR sensörlü bir cihazda gerçek hayattaki gibi oluyor. Çevre tarandıktan sonra yerler lavlarla kaplanıyor, yükseltiler güvenli bölge oluyor. Böylece kamerayı çevirdiğiniz her bölge, aslında eşi benzeri olmayan bir oyun alanına dönüşüyor. Elbette Hot Lava burada sadece bir örnek. Oyun ve uygulamaların nasıl olacağı geliştiricilerin ve LIDAR sensör sayesinde oyuncuların.hayal gücüne bağlı bir durum. 

LiDAR sensör sadece oyunlarda kullanılmayacak 

LiDAR’ın oyunlara son derece uygun bir teknoloji olduğundan bahsettik. Ancak bu yeni teknoloji sadece oyunlarla sınırlı kalmıyor elbette. Oyunlardan sonra LiDAR’ın en sık kullanılacağı alanlardan birisi de tasarım uygulamaları olarak karşımıza çıkacak. IKEA Place gibi uygulamalar sayesinde mağazada satılan eşyaları artırılmış gerçeklikle birlikte kendi odalarınızda deneyebileceksiniz.

Söylenenlere göre LiDAR sensör, önümüzdeki yıllar boyunca geliştirilirse fotoğraf ve video sektörüne yepyeni bir boyut getirebilir. Bu teknoloji şu anda en çok CAD programı kullananlara ve sağlık çalışanlarının (iPad Pro’da bulunan Complete Anatomy uygulaması sayesinde) işine yarayacak gibi dursa da önümüzdeki dönemlerde bizleri nelerin beklediğini düşünmek heyecan verici.

Böyle bir teknolojinin iPhone 12 Pro Max gibi akıllı telefonlara kadar ulaşması, gerçekten de büyük bir avantaj. Ancak LiDAR sensör, asıl olayını şu anda tamamen dedikodudan ibaret bir ürün olan Apple Glasses adlı akıllı gözlüklerle gösterecek gibi duruyor. Bu konuda henüz bir açıklama yapılmasa da yeni haberleri heyecanla takip ediyor, sizlerle paylaşıyor olacağız.